خطوط منحنی میزان چیست ؟ | منحنی میزان

خطوط منحنی میزان چیست ؟ | منحنی میزان

خطوط منحنی میزان برای تعیین موقعیت، ارتفاع از سطح زمین و… در نقشه برداری های مختلف مانند نقشه توپوگرافی مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه اطلاعاتی در رابطه با منحنی های میزان در اختیار شما قرار خواهیم داد.

منحنی میزان و انواع آن

خطوط منحنی میزان در علم مهندسی و جغرافیا کاربرد فروانی دارد و در نقشه برداری ها ازآن استفاده می شود. از این خطوط میتوان اطلاعاتی از قبیل مختصات موقعیت، ارتفاع از سطح زمین و موارد بسیار دیگر که در ادامه به آنها اشاره خواهیم نمود به دست آورد. ما در این مقاله می خواهیم شما را با قوانین خطوط منحنی میزان و انواع خطوط منحنی و همچنین ویژگی های آن ، آشنا کنیم پس با ما همراه باشید.

منحنی میزان یا منحنی میزان که اسم آن به لاتین contour line می باشد، منحنی است که در نقشه های توپوگرافی، نقاطی را که از سطح زمین ارتفاع یکسانی دارند به یکدیگر وصل می کند. خصوصتی که منحنی های میزان دارند در این است که یکدیگر را قطع نمی کنند و اگر محیط بسته و کوچکی را در این دسته از نقشه ها مشاهده کردید، به معنی بلندترین یا کوتاهترین نقطه از سطح زمین می باشد.

در کارتوگرافی ها، خطوط منحنی میزان تعدادی خطوط فرضی اند که همانطور که گفته شد ارتفاع یکسانی از سطح زمین دارند و مشخصات بالای یک سطح را نظیر سطح دریا، جنگل و… را میخص می کنند.

منحنی های میزان به دو دسته اصلی و فرعی تقسیم بندی می شوند:

منحنی اصلی، منحنی هایی هستند که روی نقشه کارتوگرافی یا توپوگرافی پررنگ تر بوده و خطوط ضخامت بیشتری دارند به طوری که ارتفاع از سطح زمین نیز بر روی آن ها درج شده است.

منحنی فرعی نیز منحنی هایی هستند که بر روی نقشه برخلاف نوع اصلی آن  کم رنگ و باریک تر می باشند. مابین منحنی های اصلی رسم شده معمولا 4 منحنی میزان فرعی رسم می شود با این تفاوت که ارتفاع آن ها نوشته نشده است و این مقدار را باید از روی منحنی های اصلی بدست آورد.

یکی از کاربرد های این خطوط استفاده در توپوگرافی می باشد، و نقاطی که ارتفاع مشابه ای از سطح زمین دارند را به یکدیگر وصل می نماید. ویژگی بارز این خطوط در این است که هیچگاه یکدیگر راقطع نمی نمایند. . بلند ترین و کوتاه ترین نقاط از سطح زمین هنگامی مشاهده می شوند که  در محیط بسته و کوچکی از این دسته از نقشه ها رویت شوند.

بخوانید  معرفی سیستم مختصات و انواع آن در ژئودزی

در تقسیم بندی منحنی های میزان می توان آنها را در دو گروه جایگذاری کرد. در دسته اول که منحنی های اصلی نام دارند در نقشه ها پر رنگ تر و دارای ضخامت بیشتری می باشند و ارتفاع از سطح زمین نیز بر روی آنها درج شده است.

منحنی های فرعی کم رنگ و دارای ضخامت کمتری می باشند و ارتفاع از سطح زمین نیز بر روی آنها نوشته نشده است. این خطوط در میان خطوط اصلی جای گرفته و اندازه تقریبی آنها را می توان از طریق خطوط اصلی تخمین زد.

منحنی میزان

 خطوط کانتور

ویژگی هایی وجود دارد که می بایست در استفاده از خطوط منحنی میزان در نقشه برداری به آن توجه شود. برخی از این ویژگی ها در زیر گفته شده است:

هیچ یک از دو خط منحنی به هم نمی رسند و همدیگر را قطع نمی کنند.

خطوط منحنی اگر به هم نزدیک باشند بیان گر شیب تند می باشد.

بر عکس گفته بالا اگر فاصله خطوط از هم زیاد باشد نشانگر شیب ملایم و کم است.

در مجموعه ای از خطوط میزان بسته، اگر منحنی ها دارای ارتفاه بیشتر باشند یعنی کوه یا تپه ای در آن محل واقع شده است.

ویژگی های بارزی برای این خطوط وجود دارد که در نقشه برداری ها باید به آن توجه  شود  ویزگی های از قبیل مواردی که در ادامه به آنها اشاره خواهیم نمود

  • این خطوط هیچگاه بهم نمی رسند و در هیچ محلی یکدیگر را قطع نمی نمایند.
  • نزدیک بودن خطوط  به معنای تند بودن شیب آن می باشد.
  • زیاد بودن فاصله خطوط میدان نیز به معنای شیب ملایم آنها است.
  • در مجموعه خطوط میدان بسته ارتفاع زیاد به معنای وجود کوه یا تپه می باشد.

قوانین خطوط منحنی میزان

منحنی میزان به خطوطی گفته میشود که در نقشه برداری مورد استفاده قرار میگیرد. این خطوط دارای ارتفاع یکسان می باشند و بسته به نوع آن کاربرد متفاوتی دارند. در رسم این خطوط قوانینی وجود دارد که باید به آنها توجه کرد.
1- این خطوط به هیچ عنوان نباید با یکدیگر برخورد کنند.
2- خطوط مشابه هم، دارای ارتفاع یکسان می باشند.
3- اگر بخواهیم با استفاده از این خطوط منحنی شیب زمین را تند نشان دهیم، باید خطوط به هم نزدیک باشند. اما اگر بخواهیم شیب زمین را ملایم تر نشان دهیم، باید خطوط منحنی میزان با فاصله بیشتری از یکدیگر رسم شوند.
4- برای نشان دادن کوه و تپه باید از خطوط منحنی بسته استفاده کرد. اما اگر همین خطوط بسته هاشور خورده باشد نشان دهنده روزنه می باشد.

این منحنی ها کاربرد های فراوانی دارند که میتوان به کاربرد های  اجتماعی مثل بررسی تراکم جمعیت،(تراکم جمعیت با نسبت میزان جمعیت بر مساحت مشخص می شود)  اشاره کرد و از  کاربرد های جغرافیایی نیز مانند استفاده در هواشناسی  مثل محاسبه وزش باد،میزان دما، پوشش ابری منطقه، زاویه تابش خورشید، میزان رطوبت، میزان فشار اشاره نمود .

بخوانید  منحنی بروکنر چیست ؟

انواع خطوط منحنی و کاربردهای آنها

همانطور که گفتیم این خطوط منحنی دارای کاربردهای متفاوتی می باشند و می توان از آن ها در انواع نقشه برداری استفاده کرد. در ادامه تعدادی از کاربردهای آن را نام برده ایم.
در دسته اول با استفاده از این خطوط  کاربردهای اجتماعی مانند؛ تراکم جمعیت، تراکم امکانات و میزان اشتغال در یک منطقه و… را نشان می‌دهند. البته این نکته را در نظر بگیرید که برای هر کدام از آنها باید از روش و فرمول مربوط به آن میزان تراکم را محاسبه کرد. برای مثال برای نشان دادن تراکم جمعیت، میزان جمعیت را تقسیم بر مساحت میکنند، در حالی که در دیگر نقشه برداری ها با کاربرد دیگر فرمول محاسبه آن متفاوت است.
در دسته دوم پدیده های جغرافیایی و اطلاعات مربوط به هواشناسی را با استفاده از همین منحنی ها نمایش میدهند. برای مثال سرعت وزش باد، میزان دما، پوشش ابری منطقه، زاویه تابش خورشید، میزان رطوبت، میزان فشار و… تعدادی از کاربردهای جغرافیایی و هواشناسی از این خطوط  است.

نحوه ترسیم منحنی میزان

در گذشته که دسترسی به تکنولوژی و ابزار دیجیتال ممکن نبود؛ برای ترسیم خطوط میزان، آن را با دست رسم می کردند و آن هم بدین شکل بود که ابتدا اطلاعات و میزان ارتفاع مناطق را روی کاغذ رسم می کردند و سپس با متصل کردن نقاط هم ارتفاع، بسته های منحنی را ایجاد می کردند.
اما امروزه با گسترش تکنولوژی و نرم‌افزار های پیشرفته، شما می توانید به راحتی با وارد کردن اطلاعات مورد نظر خود، به راحتی نقشه خود را با استفاده از خطوط منحنی میزان رسم کنید.

شما می توانید با استفاده از نرم افزار های پیشرفته که در جهان دیجیتال موجود است با وارد کردن اطلاعات دلخواه و مد نظر خود، به سادگی نقشه منحنی میزان خود را رسم نمایید. همچنین شما می توانید این کار را با استفاده از دست  که نیاز به محاسبه دقیق و به دور از خطا دارد انجام دهید.



به این مطلب امتیاز بدید :
5/5 - (18 امتیاز)

مقالات مرتبط

دیدگاه

3 نظر تاکنون ارسال شده است
  1. خطوط کانتور بیشتر در چه مواردی مورد استفاده قرار میگیره ؟ معماری ؟ نقشه برداری ؟ مکانیک ؟ ژئو؟ در معماری مهم هست یا نه ؟

    • سلام در تمامی رشته ها مورد استفاده قرار میگیره و با توجه به نیاز هر رشته کارایی متفاوتی داره

  2. عالی
    ممنون از مطالب خوبتون