آشنایی با روسازی بتنی

روسازی بتنی راه یک سازه ای می باشد که بر روی آخرین لایه ی متراکم شده ی خاک موجود یا اصلاح شده یا بر روی خاکریزی ها قرار می گیرد. روسازی از لایه های مختلفی مانند اساس و زیر اساس که و لایه های بتنی یا آسفالت یا به صورت ترکیبی تشکیل می شود. هر یک از این لایه ها می بایست طبق مشخصات فنی و ضخامت معینی بر روی هم قرار گیرند. در این مقاله قصد داریم تا رویه بتنی را به صورت کامل برای شما توضیح دهیم.

روسازی بتنی چیست؟

برای انجام رویه بتنی از بتنی که از سیمان پرتلند تشکیل شده است استفاده می کنند. در رویه بتنی بر خلاف روسازی منعطف مانند آسفالت که تئوری لایه ها مطرح است از تئوری صفحات استفاده می شود. تئوری صفحات در اصل نظریه ی ساده شده تئوری لایه ها می باشد که تفاوت آن دال ضخیم است که قبل از خمش وارده و همچنین بعد از خمش وارده در حالت مسطح باقی خواهد ماند. اگر بارگذاری ناشی از چرخ ها بر روی دال در قسمت میانی آن باشد هم تئوری لایه و هم تئوری صفحات می تواند مورد استفاده قرار گیرد. در این حالت مقادیر تنش خمشی و کرنش می بایست یکسان باشد. در حالتی که بار چرخ در کناره های دال و در فاصله ایی کمتر از 0.6 متر از لبه دال وارد شود، تنها تئوری صفحات می تواند برای روسازی بتنی مورد استفاده قرار گیرد.

لایه اساس در روسازی بتنی

در گذشته رویه بتنی به طور مستقیم بر روی بستر مسیر انجام می شد. اما امروزه به دلایل مختلفی مانند افزایش حجم ترافیک و رفت و آمد در مسیرها و به تبع آن پدید آمدن پدیده پامپینگ امروزه از اساس دانه ای برای روسازی استفاده می شود. هنگامی که روسازی تحت بارهای فراوانی قرار می گیرد و همچنین لایه اساس در مجاورت آب های زیرزمینی قرار داشته و باعث شسته شدن مصالح می شود. برای جلوگیری از این پدیده از لایه اساس آسفالت یا سیمانی استفاده می شود.

لایه اساس همچنین باعث کاهش مقدار تنش بحرانی می شود اما تنها برای این منظور از لایه اساس استفاده نمی شود زیرا با افزایش ضخامت لایه بتن نیز می توان تنش بحرانی را کاهش داد و استفاده از لایه اساس تنها برای کاهش تنش بحرانی اصلاً مقرون به صرفه نیست. بلکه استفاده از لایه اساس به دلایل دیگری از جمله کنترل پدید پایپینگ، کنترل یخ زدگی، بهبود زهکشی، کنترل انقباض و تورم و همچنین سهولت و تسریع در عملیات ساخت می باشد.

انواع روسازی بتنی

رویه بتنی به چهار دسته مختلف تقسیم می شود. این چهار نوع عبارت اند از روسازی بتنی غیر مسلح درز دار، روسازی بتنی مسلح پیوسته، روسازی بتنی مسلح درز دار و همچنین روسازی بتنی پیش تنیده.

در روسازی غیر مسلح درز دار صفحات با فواصل انقباضی نزدیک بهم در کنار یکدیگر قرار می گیرند. همچنین در این روش از میلگردهای اتصالی برای انتقال بار در عرض استفاده می شود.

در روسازی مسلح درز دار از میلگرد ها برای افزایش فاصله درزها مورد استفاده قرار می گیرد و مانند روش بالا برای افزایش مقاومت سازه به کار نمی رود.

همانطور که می دانید بتن در برابر کشش ضعیف ولی در برابر فشار مقاومت بالایی دارد. بنابراین در روسازی پیش تنیده با اعمال یک تنش فشاری، تنش کششی حاصل از بار ترافیکی را در حد بالایی کاهش می دهند.

مزیت ها و معایب رویه بتنی در مقایسه با آسفالت

استفاده از رویه بتنی در مقایسه با رویه آسفالت دارای مزیت هایی است که در زیر آورده شده است:

در نواحی که مقاومت بستر کم و بار ترافیک سنگین است رویه بتنی بهتر است، هزینه های تعمیر و نگهداری روسازی بتنی پایین تر است، عمر مفید روسازی بتنی بیشتر است، از نظر ایمنی ارجح می باشد، در شرایط محیطی با دمای بالا استفاده از روسازی بتنی بهتر است.

اما روسازی بتنی در مقایسه با رویه آسفالت دارای معایبی نیز هست که در ادامه ذکر شده اند:

هزینه اولیه ساخت روسازی بتنی بیشتر است، اجرای تعمیرات و عملیات ترمیم در روسازی بتنی دشوار تر است، وجود پدید پایپینگ در صورت عدم استفاده از مصالح زهکش در روسازی بتنی.

موارد کاربرد روسازی بتنی

• در جاده هایی که در مناطق گرمسیر می باشد یا حجم ترافیک در آن بالا است.
• بخش هایی از مسیر یا باند فرودگاه که مقاومت بستر ضعیف می باشد.
• در نقاطی که نیروی برشی بر روی سطح مسیر بالا می باشد مانند تقاطع ها و میدان ها
• در مناطقی که دسترسی به مصالحی مانند شن و ماسه و همچنین سنگ های مناسب سخت باشد یا با محدودیت مواجه باشیم.
• در مناطقی که اگر بخواهیم مصالح سنگ را به آن نقطه منتقل کنیم هزینه و فاصله زیاد باشد.
• در ابتدا و انتهای باندهای فروگاه