جی پی اس مولتی فرکانسه یکی از انواع گیرنده های ماهواره ای به شمار می آید که می تواند به ماهواره هایی که در مدار قرار دارند اتصال پیدا کرده و در صورت نیاز آنها را ردیابی نماید.
جی پی اس مولتی فرکانسه شمیم به دلیل اتصال به سامانه نقشه برداری شمیم از دقت و وضوح بسیار بالایی برخوردار است و می تواند به راحتی از کوه، دشت، خیابان، معابر، جاده ها و… به راحتی نقشه تهیه و در GIS یا سیستم اطلاعات جغرافیایی ثبت و ذخیره نماید. با ما تا انتها همراه شوید تا به صفر تا صد جی پی اس مولتی فرکانسه شمیم بپردازیم.
سامانه GNSS مولتی فرکانسه
در علم ژئوماتیک یکی از سامانه های بسیار تاثیرگذار سامانه GNSS مولتی فرکانسه است چرا که علاوه بر دقت بالا در تعیین موقعیت از سرعت بسیار بالایی نیز برخوردار است که باعث می شود کارشناس نقشه بردار در زمان بسیار کوتاهی امورات نقشه برداری را به اتمام برساند.
دستگاه گیرنده GNSS مولتی فرکانسه قادر به دریافت تمامی سیگنال های ارسالی از سمت سیستم های ماهواره ای همچون: IRNSS؛ QZSS، GLONASS، BeiDou، Galileo، GPS می باشد.
گیرنده GNSS مولتی فرکانسه در تعیین موقعیت عارضه های مصنوعی و طبیعی دگرگونی بسیار زیادی ایجاد نموده و این روند هر روز از پیشرفت چشم گیری بهره برداری می کند. از جمله کاربردهای این نوع گیرنده می توان در زمینه های ژئودوزی، نقشه برداری، ساختمان های فنی، وسائط نقلیه زمینی، دریایی، هوایی و… اشاره کرد.
مفهوم فرکانس و سیگنال در جی پی اس مولتی فرکانسه چیست؟
به اطلاعاتی که هر موج با خود حمل می کند سیگنال گفته می شود و این اطلاعات همواره توسط گیرنده ها از ماهواره ها دریافت می شود و بین این دو اتصال و ارتباط برقرار است.
فرکانس به اندازه گیری پدیده هایی که در واحد زمان صورت می گیرد گفته می شود به زبان ساده تر از تقسیم تعداد پدیده ها بر زمان، فرکانس اندازه گیری می شود.
از جمله نام هایی که برای جی پی اس مولتی فرکانس استفاده می شود می توان به جی پی اس نقشه برداری، آر تی کی یا RTK، جی پی اس روور (Rover)، جی پی اس شمیم، مولتی فرکانس Multi Frequency، گیرنده ماهواره ای مولتی فرکانس و… اشاره کرد.
سیگنال های ارسالی ماهواره های GPS و GNSS دارای داده های کدهای فاصله یابی و ناوبری در باند فرکانسی L هستند تا از این طریق کاربران توانایی محاسبه زمان ارسال سیگنال از ماهواره به گیرنده مولتی فرکانس را در هر چرخه زمانی داشته باشند.
یک سیگنال از سه جز که عبارتند از حامل Carrier، سیگنال رادیویی در فرکانس تعیین شده، Pseudo-Random Noise یا PRN یا نوپرهای تصادفی شب که به آن کدهای فاصله یابی نیز گفته می شود تشکیل شده است.
مزایای جی پی اس مولتی فرکانسه
با توجه به اینکه GNSS یک سامانه با کاربری چند منظوره است و با ترکیب مختصات و داده های جغرافیایی باعث ایجاد نقشه می شود که به واسطه همین امر عملیات ناوبری راحت تر انجام می شود.
از جمله مزیای جی پی اس مولتی فرکانسه می توان به سرعت بالای انجام پروژه، در دسترس بودن کلیه نقاط پروژه، بالا بودن دقت انجام پروژه و برداشتن موانع و محدودیت های پروزه اشاره کرد.
مزیتی که باعث پیشرفت بسیار زیادی در نقشه برداری شد دسترسی به کلیه نقاط پروژه است که به دلیل تکنولوژی بسیار بالایی که در گیرنده جی پی اس چند فرکانسه وجود دارد سختی های پیش رو از سر راه نقشه بردار کنار گذاشته شده است برای مثال اگر در قسمتی از پروژه رودخانه یا … قرار داشته باشد به تمامی نقاط مورد نیاز می توان دسترسی داشته و امورات نقشه برداری را انجام داد.
از جمله مزایای جی پی اس چند فرکانسه می توان به بالا بودن دقت انجام پروژه نقشه برداری اشاره کرد چرا که در گذشته خطای انجام پروژه به دلیل عدم وجود اینترنت و عدم اتصال لحظه ای به ماهواره ها بسیار بالا بود اما با وجود گیرنده های جدید میزان خطا کاهش یافته و در نرم افزارهای پیشرفته نتایج به صورت دقیق خروجی گرفته می شود.
سرعت بالای انجام پروژه یکی دیگر از مزایای جی پی اس مولتی فرکانسه است چرا که در گذشته برای انجام امورات نقشه برداری که از مساحت بسیار بالایی برخوردار بودند، باید اکیپ های چند نفره در مدت زمان های طولانی چند روزه و چند هفته ایی با استقرار در محل، پروژه را به سرانجام می رساندند. امروزه با استفاده از قابلیت های بالای گیرنده مولتی فرکانسه می توان در کمترین مدت زمان ممکن در طول چند ساعت یا نهایتا یک روز الی دو روز پروژه را با تعداد نفرات کمتر و با کیفیت بالاتر به سر انجام رساند.
از جمله مزیت اصلی جی پی اس مولتی فرکانسه برداشته شدن محدودیت ها و موانع پیش رو در زمان انجام امورات نقشه برداری اشاره کرد، چرا که در گذشته بسته به شرایط پروژه همچون کوه، جنگل، رودخانه و… باید نقشه بردار به محل نقشه برداری ورود پیدا می کرد تا کار نقشه برداری را انجام دهد اما با این ابزار پیشرفته نقشه برداری می توان از فاصله دور عملیات نقشه برداری را اجرا کرد.
GNSS با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، نقشه رقومی و ارتباط رادیویی که دارد سامانه کنترل و هدایت را ایجاد می کند که در مجموع باعث کارایی بیشتر دستگاه گیرنده چند فرکانسه است. در ادامه کاربردهای جی پی اس مولتی فرکانسه را با هم مورد بررسی قرار می دهیم.
کاربرد جی پی اس چند فرکانسه در نقشه برداری
جی پی اس چند فرکانسه از تجهیزات نقشه برداری بسیار تاثیرگذار به شمار می آید و با توجه به اینکه دقت این دستگاه بسیار بالاست، در تعیین نقاط کنترل ژئودینامیکی، فتوگرامتری، کارتوگرافی، تعیین موقعیت مورد استفاده قرار می گیرد.
از جی پی اس چند فرکانسه برای مدیریت حرکات ممند همون نشست زمین، رانش زمین و ریزش دیواره ها، نشست ساختمان، نشست پل و سد یا … به کار می رود.
از دیگر مزایای جی پی اس مولتی فرکانسه می توان به پیاده سازی شبکات محلی همچون ساخت جاده، دستگاه های حفاری تونل ها، آبراهه ها و ایجاد شبکه های ساخت پل و سد اشاره کرد.
از جمله دسته بندی های جی پی اس چند فرکانسه با توجه به کاربری های موجود می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- جی پی اس چند فرکانسه با کاربری های نقشه برداری (گیرنده های موبایل GIS، گیرنده های نقشه برداری دقیق)
- جی پی اس چند فرکانسه با کاربری های عمومی
- جی پی اس چند فرکانسه با کاربری های نظامی
- جی پی اس چند فرکانسه با کاربری ایستگاه دائمی
کاربرد جی پی اس چند فرکانسه در فتوگرامتری
برای تعیین موقعیت های زمینی در فتوگرامتری از جی پی اس مولتی فرکانسه استفاده می شود تا هم در هزینه و هم در وقت صرفه جویی کرد.
از جمله کاربرد جی پی اس چند فرکانسه در فتوگرامتری می توان به تعیین مختصات دقیق نقاط کنترل زمینی، تعیین مختصات و توجیه صفحه استقرار دستگاه و در نهایت به هدایت و ناوبری پهپادهای فتوگرامتری در نقشه برداری هوایی اشاره کرد.
سلام
با توجه به اینکه دقت جی پی اس های مولتی فرکانس در حد سانتی متر است چطور میتوان برای سد و تونل و کارهای حساس از آن ها استفاده کرد؟ مثلا برای اندازه گیری املاک شهری و سند و… هم نمیشود استفاده کرد و باید از دوربین استفاده کرد؟
سلام! سوال خیلی خوبی مطرح کردید. درسته که GPSهای مولتیفرکانس دقت بسیار بالایی دارند و میتوانند در حد سانتیمتر کار کنند، اما استفاده از GPS برای کارهای حساس مثل سدسازی، تونلسازی، و اندازهگیریهای ملکی چند محدودیت و چالش دارد:
موانع طبیعی و مصنوعی: برای کارهای حساس مثل تونل و سد، GPS ممکن است بهخوبی عمل نکند چون نیاز به دید مستقیم با ماهوارهها دارد. در مکانهایی که پوشش ماهوارهای محدود است (مثل داخل تونلها یا مناطق کوهستانی)، دقت GPS کاهش مییابد. در این موارد، استفاده از دوربینهای نقشهبرداری (توتال استیشن) و سیستمهای نوری همچنان روش مطمئنتری است.
دقت در محدودههای کوچک: اگرچه GPSهای مولتیفرکانس دقت بالایی دارند، اما در کارهایی مثل تفکیک دقیق املاک شهری یا تعیین حدود سند، ابزارهای نوری مانند توتال استیشن و تئودولیت به دلیل دقت بسیار بالا و امکان تعیین مختصات در فواصل کوتاه، ترجیح داده میشوند.
اثرات جوی و محیطی: حتی بهترین GPSها تحت تأثیر شرایط جوی و نویزهای محیطی قرار میگیرند که میتواند دقت را کاهش دهد. برای پروژههای حساس، کوچکترین خطا میتواند مشکلات بزرگی ایجاد کند، به همین دلیل ابزارهای نوری که کمتر تحت تأثیر این عوامل هستند، استفاده میشوند.
کاربرد ترکیبی: در بسیاری از پروژههای بزرگ مثل سدسازی و تونلسازی، از یک ترکیب از GPS و توتال استیشن استفاده میشود. GPS میتواند مختصات اولیه و عمومی را فراهم کند، اما برای تعیین دقیق و جزئیات حساس، توتال استیشن به کار گرفته میشود.
به طور خلاصه:
GPSهای مولتیفرکانس در پروژههای بزرگ و در فضای باز که دسترسی به ماهوارهها فراهم است، عملکرد عالی دارند.
برای کارهای حساستر و دقیقتر مانند تفکیک املاک، تعیین حدود سند، یا پروژههای زیرزمینی مثل تونلسازی، دوربینهای نقشهبرداری (توتال استیشن) دقت بالاتری ارائه میدهند و معمولاً ارجح هستند.
موفق باشید!